donderdag 6 januari 2011

Meetkundige poëzie voor metaalbewerkers

"Hoe moet ik mijn werk traceeren" is de titel van een cursus technisch tekenen voor metaalbewerkers. Uitgegeven in Brugge in 1946. Er staan prachtige tekeningen in.
In de afbeelding hiernaast (dubbelklikken en dan eens vergroten !!) gaat het over tandwielen en hun evolvente. Nooit gehoord van een evolvente? Een EVOLVENTE of EVOLUTE of AFROLLINGSLIJN is een gebogen lijn in een reeks tanden die voor een bepaald tandwiel afgerold wordt.
Er staan wijsheden in die een mens ongelooflijk met verstomming slaan: "Twee tandwielen welke met elkaar ingrijpen moeten dezelfde steek P, dus dezelfde modul
M hebben. Tevens moet de drukhoek q, voor
beide wielen dezelfde zijn.
Hieruit volgt dat voor twee ingrijpende tandwielen
de tandkophoogten, de tandvoethoogten
en de totale tandhoogte dezelfde waarde
hebben.
Wij onderscheiden BUITENKRANSTANDWIELEN,
GETANDE LATTEN en BINNENKRANSTANDWIELEN"
Deze teksten klinken toch wonderbaarlijk  als ze uit hun context getrokken worden. Ik citeer nogmaals: "Om de ondersnijding te vermijden of grootendeels
uit te schakelen, en tevens een betere rolling op de tandflanken te bekomen, kunnen wij niet alleenlijk den tandkop- en voetcirkel verplaatsen, maar tevens de tanddikte en tandholte wijzigen.
Deze tandcorrectie ontstaat door het profiel van de getande lat welke met het tandwiel zou ingrijpen van het center van het tandwiel weg te verschuiven, en de evolventen van de tandflanken van het tandwiel, rakend te teekenen aan de rechte tandflanken van de getande lat."
Kan Broeder Eustachius iets van Hegel of Heidegger hier tegenover stellen? Laat het nog Goethe of Baudelaire zijn. Het verdwijnt in de leegte in vergelijking met de meesterlijke poëzie van de heren Watteeuw & Matthys, die dichters waren zonder het te weten. Ik word er zelf evolvent van.
Het papieren artefact is door het inscannen wel helemaal uit elkaar gevallen. Tegen een kleine vergoeding is het uw eigendom.



2 opmerkingen:

  1. De eerste uitgave van het boek in kwestie is geschreven in 1928 ten behoeve van het beroeps en technisch onderwijs. Het werd "Bekroond in den Provincialen Prijskamp van West-Vlaanderen voor het schrijven van Vakboeken".
    Een van de auteurs n.l. H.Watteeuw is ook de stichter van het tandwielbedrijf WATTEEUW te Oostkamp.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Voorwaar een verdienstelijk persoon. Zorg goed voor zijn patrimonium. Want veel technische boeken gaan verloren. En dat is altijd jammer.
    Bestaat het bedrijf nog? Zorgt het goed voor zijn eigen patrimonium?
    Ik ben zelf een telg van een familie met industriële activiteit in dezelfde periode. Namelijk, de Potterie Flamande te Kortrijk. Maar niets heb ik daar van terug gevonden. Geen foto, geen factuurke, geen kattebelleke. Behalve 1 vaas waarvan ik vermoed dat ze een Caesens-product is.

    BeantwoordenVerwijderen